Na ons 2 dagen in de tijd te hebben vergist (gelukkig dachten we dat we eerder ipv later vlogen..) en deze ‘ ter tijdsverdrijf' maar op Isla Mujueres te hebben doorgebracht, kwamen we midden in de nacht in Havana aan. Aeromexico had namelijk ineens bedacht om pas om 23.00 naar Havana te vertrekken in plaats van om 14.00 zoals bij ons bekend was.. Ook midden in de nacht zag Havana er al erg aantrekkelijk uit; oude auto`s en majesteuze gebouwen. Beetje jammer dat de taxichauffeur ons meteen al afzette (figuurlijk dan natuurlijk, want letterlijk was het ook de bedoeling) bij ons hotel. Na een zeer kort nachtje ontmoetten we Arjan en Eefje bij het ontbijt. 2 vrienden van Eric die toevallig dezelfde tijd in Cuba rondreisden en met wie we een weekje in hun huurauto meemochten. Op deze manier hebben we veel meer van Cuba kunnen zien dan wat anders met alleen openbaar vervoer mogelijk was geweest. Bovendien was het erg gezellig om eens met z`n vieren te reizen ipv met z`n tweeën. De eerste dag vertrokken we meteen uit Havana om naar Pinar del Rio te gaan. Onderweg een koffieplantage bezocht, waar geen koffie meer werd verbouwd en kennisgemaakt met Erics navigatiekunsten en de Cubaanse bewegwijzering. In Cuba hebben ze 1 snelweg die van het westen van het land tot halverwege het oosten loopt en dan ineens stopt. Ook hebben ze auto`s: oldtimers, lada`s en een paar ‘nieuwe' auto`s , dit zijn de staatstaxi`s. Verder vindt je op de snelweg traktoren en paard-en wagens. Vanwege het gebrek aan auto`s doen ze aan carpoolen en de mensen met de juiste nummerplaten (iedere functie binnen de overheid heeft een andere kleur nummerplaat net als toeristen) worden door de carpoolpropper aangehouden op de snelweg om mensen mee te nemen. Zo ook dus wij (terwijl wij ze niet hoeven mee te nemen). Nadat ons 3 keer een andere smoes was aangesmeerd om iemand mee te nemen zijn we maar gewoon opgetrokken en om de carpoolproppers heen gereden.. Er paste echt helemaal niemand of niks meer in deze auto met 4 mensen, 3 backpacks en 1 koffer. Onderweg konden Eric en Arjan hun flauwe-grappen-doos weer eens goed opentrekken. Eefje en Belinda waren hierbij helaas meer dan eens lijdend voorwerp, maar merkten al snel dat ook nu negeren beter werkte dan reageren.

In Pinar onze eerste Casa particulares gezocht. Er zijn geen hostels in Cuba, maar sommige mensen hebben van de staat een vergunning gekregen om maximaal 2 kamers te mogen verhuren aan buitenlandse toeristen. Klinkt een beetje knullig, maar is over het algemeen ver boven het gemiddelde hostel! Denk aan historische gebouwen met antiek interieur, super aardige Cubanen die vrij goedkope, zeer grote en smakelijke gerechten voor je bereiden en dat vaak midden in het centrum van de stad! Die eerste avond ook, samen met Arjan en Eefje, in onze Casa gegeten. Zeer illegaal, want Arjan en Eefje mogen daar eigenlijk niet eten en ook het gerecht, lobster, mag hij eigenlijk niet serveren. Ze mogen alleen eten serveren aan gasten en dan alleen kip, vis of varkensvlees. Rundvlees is namelijk staatseigendom en alleen verkrijgbaar in staatsrestaurants en voor lobster moet je een aparte vergunning hebben. Dit werd dan ook allemaal achter dichte deuren geregeld, want in Cuba worden de bewoners goed door elkaar in de gaten gehouden.

De dag erna doorgereisd naar San Diego de los Banos. Een mooie rit door de Vinales Vallei met een bezoekje aan een grottenstelsel hoog in de bergen en een paar uurtjes strand. Hierna via b-wegen naar onze eindbestemming gereisd. Erg mooi, maar geen aanrader.. Na het zoveelste verdwenen wegwijsbordje uiteindelijk de goede afslag gevonden (hierbij worden alle middelen ingezet: U-turn op de snelweg, achteruitrijden op de snelweg en Erics spaans), maar toen hield de weg zelf ook min of meer op. De zin: ‘don`t be gental, it`s a rental' werd veel uitgesproken. Er waren namelijk meer gaten in de weg dan ‘ weg' zelf en er stond op 1 plek zoveel water dat Eric er met blote voeten eerst doorheen is gewaad om te bekijken of we er wel doorheen konden.

Na een nachtje in San Diego de los Banos zijn we doorgereisd naar Guama. Hier hebben we een krokodillenfarm bezocht en gingen toen mee met Arjan en Eefje naar hun hotel op een eilandje bij gebrek aan casa`s. Dit hotel was alleen te bereiken met een bootje. Dus nadat we eerst hadden geïnformeerd of het hotel nog plek had voor ons tweeën besloten we de boot te betalen. Dit bleek het absolute hoogtepunt van de Cubaanse geldverdienerij. We hadden al geïnformeerd wat het ons zou kosten en dat was 5 CUC (de munteenheid voor toeristen) pp. Arjan en Eefje moesten echter het dubbele betalen, want zij hadden tenslotte al een reservering.. En dat werd vermeld met een brede lach op het gezicht van de kaartverkoper die het zelf ook wel erg inventief van hem vond. Tja je doet er weinig aan dan maar weer gewoon betalen.. Uiteraard lagen Eric en ik dubbel van het lachen! Het hotel was mooi aangelegd, maar verder typisch voor een Cubaans staatshotel; het is het net niet. De douche deed het niet, dus het was douchen onder de kraan en de dag erna was er helemaal geen water, de airco kon of heel koud of uit, de lakens op het bed waren te klein er waren geen kussens en het personeel was (zoals het hoort) zeer lui en onvriendelijk. Maar er was wel een zwembad bij! Tijdens het eten `s avonds in het bijbehorende restaurant ontdekten we een hele kolonie mieren in het brood en ook in het 2^e broodmandje. De serveerster haalde echter haar schouders op en zei simpelweg dat die beesten endemisch waren. Ach ja, best grappig eigenlijk.

Hierna vervolgde de reis naar Cienfuegos, een stadje aan de zuidkust. Onze casa bevond zich op de tweede verdieping van een geel geverfd koloniaal houten huis en keek uit over de zee. Het stadje zelf was een mooi onderhouden stadje met veel mooie koloniale gebouwen.

Vervolgens de dag erna doorgereisd naar Trinidad waar Eric en ik 2 nachten zouden blijven en Arjan en Eefje drie. Hierna zijn onze wegen dus gescheiden. Toen we Trinidad binnen reden werden we al snel weer aangehouden door iemand die ons wist te vertellen dat de binnenstad was afgesloten, maar dat hij wel een goede parkeerplek wist waar hij ons heen kon brengen. Helaas voor hem hadden we dit grapje al wat vaker meegemaakt en alleen de eerste keer in Pinar licht getwijfeld over de waarheid, maar toen toch ook maar doorgereden. En wat bleek; ook deze keer konden we gewoon tot in de binnenstad komen en daar parkeren! Voor een koekje (zoals de munteenheid voor toeristen door ons liefkozend werd genoemd) per dag mocht hij daar ‘ beveiligd' staan. De toeristen betalen in Cuba in een andere munteenheid dan de locals, namelijk de CUC (uit te spreken als koek) welke 25x zo veel is als de lokale peso. Dus over het algemeen betalen wij ook overal aanzienlijk meer voor. Toch moeten ook de locals sommige luxegoederen in CUC afrekenen zoals zeep en benzine. De enige manier waarop ze hier aan kunnen komen is via toeristen en ze doen dan ook alles voor een CUC.

Trinidad is een erg mooi, kleurrijk stadje. Weer heel anders dan alle voorgaande plaatsen, maar wel erg toeristisch. Hierdoor heeft het daarentegen wel een hoop leuke restaurantjes en is er `s avonds op straat veel te doen. Overal is er livemuziek en iedereen (genaamd Jinetero`s) probeert je een restaurant of bar of toer voor de volgende dag aan te smeren. Samen met Arjan en Eefje hebben we de stad verkend. Bij een pottenbakkerij buiten het centrum (lang leve de lonely planet) hebben we wat souvenirs ingeslagen. Daar werd alles met de hand gemaakt door 1 mannetje achter een draaischijf die hij met zijn voet aandrijft. Super leuk om te zien! `s avonds gegeten in een Paladar, een privérestaurant (moet je ook weer vergunning hebben voor een paar tafels in je tuin). Hier ontzettend lekker gegeten (niet mogelijk in staatsrestaurants), cocktails gedronken en naar live muziek geluisterd. Het restaurantje bevindt zich echt in een koloniaal huis die volgende de mode van 100 jaar geleden is ingericht en waar op de patio enkele tafeltjes staan. Alles wordt bereid op een ouderwetse houtoven.

De 2^e dag in Trinidad zijn we met een stoomtreintje door een nabijgelegen vallei gegaan en hebben daar een oude suikerrietplantage (zo ongeveer het enige product dat Cuba verbouwde) bezocht. `s middags weer opnieuw geld gehaald bij de bank (kan alleen met creditcard bij de bank en niet uit een automaat). Omdat dit niet overal kan en iedere transactie best duur is trokken we aardig wat geld, dit werd dan aan ons uitgedeeld in coupures van 5 CUC, een aardige stapel dus! Nog een museum bezocht en een afscheidsetentje met Arjan en Eefje gehad. Het was een erg gezellige week!

Hierna ging onze reis weer verder met z`n tweeën in de bus. De bussen in Cuba rijden alleen tussen de grote steden, maar zijn super relaxed en vertrekken zelfs stipt op tijd! Bovendien krijg je een bonnetje voor je backpack en wordt er nauwkeurig gekeken naar het nr op je bonnetje en je tas voordat je deze krijgt, compleet nieuw voor ons.. Van Trinidad reisden we dus in aircoluxe in 6 uurtjes naar Camaguey. Hier met een oldtimer-taxi naar het centrum gebracht, de vele jinetero`s weer hardnekkig genegeerd en uiteindelijk in een super mooie casa geëindigd! De eigenaar hiervan is binnenhuisarchitect en dat was ook wel te zien. Na een douche alvast een stukje van Camaguey verkend. Hierbij werden we aangesproken door een Cubaans vrouwtje die vroeger journalist was en meteen aan ons kon zien dat we Nederlanders waren. Ze vroeg of wij toegang tot internet hadden (veel Cubanen kunnen/mogen niet op internet) en of wij haar Nederlandse journalistvrienden een mailtje namens haar konden sturen. We beloofden haar dat we over een uurtje haar brief zouden komen ophalen. Ze was dan ook helemaal blij verrast om ons terug te zien (die dacht natuurlijk dat we haar hadden afgescheept, zoals we normaal gesproken ook doen) en nodigde ons uit in haar ‘ huisje' . Ze heeft namelijk 2 kamertjes zonder ramen met een krakkemikkig bed en 2 oude schommelstoelen. Daar gaf ze ons haar brief en vertelde over haar dochter die in Havana werkt, de deur van haar huisje werd wel even gesloten ivm mogelijke afluisteraars . Zij zorgt voor haar kleinkinderen, want zowel zij als haar dochter zijn gescheiden en dat betekent in Cuba dat ze nauwelijks inkomen hebben. Ze koopt dus alles met de bonnen die ze krijgt, maar dat is nauwelijks genoeg en de producten die met CUCs moeten worden gekocht kan ze niet betalen. Daarop hebben we alle zeepjes die we onderweg gespaard hebben ingepakt samen met een reisklokje die we over hadden en wat geld en dat aan haar gegeven. Ze was er ontzettend blij mee en had voor ons ook een kadootje: een zakje bonen met beschrijving hoe deze het beste te bereiden!

De dag erop Camaguey bekeken, wederom een mooie stad met een geheel eigen sfeer. Vooral het marktje waarop allerlei (inlc koeienhoofden en kilo`s groene bananen) waar werd verkocht was erg interessant. `s avonds was er overal op straat livemuziek, van 3 oude mannetjes met sambaballen en gitaar tot een compleet podium vol swingende zwarte Cubanen met allerlei slagwerk. Erg gezellig en leuk!! Daar werden we voor het eerst bekend met restaurants die alleen voor locals zijn en waar toeristen niet zijn toegestaan (waarschijnlijk kan je er dus alleen in pesos betalen..).

Vanaf Camaguey ging de reis verder naar Santiago de Cuba. Voormalig hoofdstad en na Havana nog steeds de grootste stad van Cuba. Santiago is echter nog allemaal wat minder toeristisch en wat meer authentiek, nadat we de stad wat beter leerden kennen vonden we het toch wel erg leuk daar! Hier veel rondgelopen en alles gezien wat er enigszins interessant was. Ook voor het eerst echt in pesos kunnen betalen, op straat namelijk goed gegeten van de pesopizza`s die in zelfgemaakte houtsoventjes op de veranda`s bereid worden. Voor 5 pesos (ongeveer 15 eurocent) heb je een pesopizza: veel deeg en kaas, een beetje tomatensaus en overgoten met pittige saus, briljant!

Eric vierde zijn verjaardag ook in deze stad en speciaal daarvoor eindelijk de fameuze Cubaanse taart gegeten (waarmee je overal mensen ziet rondlopen)! Op onze tocht door de stad stuitte we al snel op een stel sneldammers en uiteraard moest Eric zich met het spel bemoeien. Hierop werd hij uitgenodigd mee te spelen en tot verbazing van de Cubaan won hij het eerste potje. Hierna werd hij alleen finaal afgemaakt, omdat de Cubaanse man de volgende 5 potjes won. De Cubaanse meneer nam ons vervolgens mee op een tourtje door de stad, waarbij hij weer een en ander over Cuba vertelde. Uiteraard eindigde dit bij een vriend van hem die in de sigarenfabriek werkt en ons ‘goedkoop' aan Cohiba`s kon helpen. Na aardig afdingen inderdaad daar een doos (officiële) Cohiba`s gekocht. Die avond eindelijk onze salsales gepland, bij een jonge kerel in de woonkamer bij zijn ouders thuis. Belinda vond het echt super leuk, maar Eric was na een uur goed gefrustreerd en besloot dat hij het gewoon echt niet kon en dat het ook nooit ging lukken! In ieder geval wel leuk om het in de salsahoofdstad geprobeerd te hebben. Hierna gezellig samen gegeten met Arjan en Eefje die ook in Santiago waren en de avond besloten in hun hotel waar er druk salsa werd gedanst op live-muziek. Onze laatste dag in Santiago ook samen met Arjan en Eefje een fort in de buurt van de stad bezocht en nogmaals samen gegeten. Vervolgens nog 1 laatste cocktailtje samen gedaan en eindelijk eens een echte Cubaanse sigaar gerookt.

Vanuit Santiago met de bus naar Bayamo gereisd. We wilden eigenlijk graag dit stukje met de trein afleggen, een vervoersmiddel die we nog niet hadden geprobeerd, maar het kopen van de treinkaartjes alleen al bleek een onmogelijke opgave te zijn.. Bayamo is een kleiner, niet toeristisch stadje en 1 dag daar was meer dan genoeg! Vanuit Bayamo gingen we dan eindelijk naar het , lang naar uitgekeken, Varadero. Varadero is geen Cuba (volgens de Cubanen en volgens ons), want het bestaat uit 1 langgerekt resortgebied. Dat was echter precies wat we wilden; lekker lui 3 nachtjes all-inclusive niks doen! Zo verplaatsten we ons vanuit ons kingsize-bed naar de buffetzaal, vervolgens naar het strand, het zwembad voor de nodige cocktails, lunch in het restaurant, terug naar het strand met de cocktails, een laatste duik in het zwembad en als het ging onweren (wat het iedere middag deed), met onze cocktails in het bad in onze hotelkamer. De avond bestond uit uitgebreid eten en cocktails of champagne in de lobby onder het genot van wat pianomuziek. Na 3 nachten waren we compleet uitgerust, maar hadden we het ook wel weer gezien!

Onze laatste daagjes brachten we door in Havana, we vertrokken met enorme onweersbuien en stortregen uit Varadero en kwamen 2 uurtjes later (met een taxi, gedeeld met 2 Spanjaarden omdat de bus vol zat) toen het nog slechts druppelde in Havana aan. Hier bleek onze gereserveerde Casa de eerste nacht vol te zitten en ook helemaal niet mooi te zijn. Dus bedankt en op zoek gegaan naar een beter alternatief. Dit hadden we al snel gevonden; een kamer in wederom een antiek gebouw met balkon in een bruisend straatje. Havana is een mooie, levendige stad. Heel veel mooie gebouwen (het oude centrum is zelfs helemaal opgeknapt), heel veel oldtimers en gezellige en lekkere restaurantjes en cafe`s (niet gebruikelijk in Cuba). De 2,5 dag die we hadden om de stad te zien hadden we dan ook wel echt nodig, maar toen hadden we ook alles wel gezien.

En toen was het tijd om terug naar huis te gaan! Uiteindelijk leken de 3 maanden wel voorbij te zijn gevlogen. Toch hadden we beide zin om terug te gaan en iedereen thuis weer te kunnen zien. Op een gegeven moment is het leven uit een backpack en het iedere keer zoeken naar een nieuwe slaapplek niet meer zo spectaculair en leuk als in het begin.. De terugreis verliep nogal gehaast, nadat de taxi niet kwam opdagen en we stiekem toch belasting moesten betalen op het vliegveld hebben we meer dan een uur voor de douane gewacht, waardoor we 3 minuten voor vertrek in het vliegtuig zaten. Ook onze overstap in Parijs verliep gehaast, door drukke douaneposten zaten we ook daar maar 5 minuten voor vertrek in het toestel. Op schiphol verliep het echter soepel, zonder problemen kwamen we met 2 liter tequila, 3 liter rum, ruim 50 sigaren en een halve kilo koffie in onze bagage door de douane heen! Onze backpacks waren dan ook ruim 6 kilo in gewicht toegenomen.

Nu zijn we weer terug in het ‘ normale' leven, althans Eric is in Nederland weer aan het waterpoloen en begint volgende week aan zijn laatste jaar en Belinda is meteen doorgevlogen naar haar ouders in Portugal. Zij komt deze week terug en zal dan waarschijnlijk snel met haar baan in Den Haag beginnen.

Het waren een fantastische 3 maanden, een geweldige avontuur waarbij we ontzettend veel hebben gezien en beleefd. We vonden het erg leuk om dit zo met jullie te kunnen delen en lazen altijd graag jullie reacties! Bedankt voor het ‘meereizen' en al jullie berichtjes!